Rozwikłanie chronologicznej, geograficznej i tafonomicznej złożoności występowania nosorożca włochatego w plejstoceńskich kontekstach Polski (WOOLRHINOPOLI) i Europy - kierownik projektu prof. UAM Kamilla Pawłowska

Konkurs do projektu w ramach dodatkowej puli miejsc do Szkoły Doktorskiej Nauk Przyrodniczych UAM w dyscyplinie: nauki o Ziemi i środowisku

Opis projektu 

 Nosorożec włochaty (Coelodonta antiquitatis Blumenbach 1799) to wymarły gatunek nosorożca, który żył w plejstocenie w Europie i Azji. Aż do około 40 ka (tys. lat) był szeroko rozprzestrzeniony geograficznie w Eurazji, w tym Polsce, preferując obszary zimnej stepotundry. Nosorożec włochaty wraz z drugim wielkim roślinożercą, mamutem włochatym (Mammuthus primigenius), jest kluczowym elementem megafuny, czyli mniej lub bardziej przystosowanych do zimna dużych ssaków plejstoceńskich. Z perspektywy wyników badań tych taksonów, wiedza na temat ich historii znacznie różni się z zaskakującym niedoszacowanie badań nosorożca włochatego wobec znacznej liczebność jego szczątków w zapisie kopalnym. W szczególności, w przeciwieństwie do mamuta, niewiele wiadomo o ramach czasowych występowania nosorożca włochatego w centralnej i zachodniej Europie, w tym Polsce. Nie ma dostępnych wyników DNA nosorożca włochatego z Polski, a z Europy jest ich bardzo niewiele. Charakter obecności nosorożca włochatego w Europie jest nieciągły albo jego ciągłość jest nierozpoznana z powodu braku wystarczająco wysokiej rozdzielczości wyników datowania radiowęglowego, na co wskazuje obecnośćznaczących luk w wynikach datowania radiowęglowego (m.in. około 40–34 ka BP (before present)). Data wymarcia nosorożca włochatego w Eurazji to około 14 tys. lat temu BP, jednak czas jego wymarcia w różnych miejscach na kontynencie jest słabo rozpoznany. Stąd nie jest jasne czy wymieranie było jednoczasowe czy też stopniowe w różnych częściach Europy. Okres końcowy występowania nosorożca włochatego w Europie jest również ważny z punktu widzenia oceny wielkości, kondycji i stabilności jego populacji, oraz porusza kwestię, czy była tak zróżnicowana genetycznie jak populacja w Europie Wschodniej. W proponowanym projekcie zatytułowanym ‘Rozwikłanie chronologicznej, geograficznej i tafonomicznej złożoności występowania nosorożca włochatego w plejstoceńskich kontekstach Polski (WOOLRHINOPOLI) i Europy’ będziemy dążyli do rozstrzygnięci tych kwestii poprzez badanie szczątków nosorożca włochatego z Polski, Morza Północnego i wybranych krajów Europy (Niemiec, Czech, Holandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Włoch, Rumunii, Mołdawii i Rosji). W tym celu planujemy zbieranie danych archiwalnych i skanowanie całego obszaru Polski w poszukiwaniu stanowisk z jego szczątkami oraz zostały zaprojektowane badania oznaczenia taksonomicznego szczątków, określenia wieku śmierci, zróżnicowania płci, pomiarów kości i czaszek (figura), określenia zmian patologicznych w nawiązaniu do przebytych chorób lub urazów, oznaczenia wieku bezwzględnego szczątków metodą datowania radiowęglowego i analiza DNA. Ponadto analiza wszelkich śladów które zostały zapisane na powierzchni szczątków nosorożca włochatego umożliwi określenie czynników nagromadzenia szczątków nosorożca na polskich stanowiskach, w jaki stopniu były to naturalne i w jakim antropogeniczne. Rzetelna ocena wpływu człowieka na szczątki powinna doprowadzić do określenia, dotychczas nieznanej w polskich badaniach, relacji człowiek–nosorożec włochaty. Otrzymane i zintegrowane wyniki będą pierwszą syntetyczną historią nosorożca włochatego w Polsce, która ukaże się po 60 latach od ostatniego przedstawienia stanu wiedzy. Wymiernym końcowym efektem polskich badań będzie stworzenie bazy danych o plejstoceńskim nosorożcu włochatym z Polski (WOOLRHINOPOLI). Spodziewamy się, że zestawienie istniejących danych o nosorożcu włochatych z innych krajów europejskich wraz z planowanymi przez nas badaniami radiowęglowymi i DNA oraz ich integracją z polskimi wynikami, przyczynią się do przedstawienia chronologicznej i demograficznej historii gatunku w centralnej i zachodniej Europie, oceny zależności między zakresem dystrybucji gatunku a wielkością populacji i jej genetycznym zróżnicowaniem, oraz określenia charakteru procesu wymierania nosorożca włochatego pod koniec plejstocenu.

Kierownik projektu: prof. UAM dr hab. Kamilla Pawłowska NCN 2021/43/B/ST10/00362

Rekrutacja

Komisja Rekrutacyjna  

Harmonugram rekrutacji:

Opłata rekrutacyjna

Opłata rekrutacyjna do szkoły doktorskiej wynosi 300 zł.

Forma postępowania kwalifikacyjnego

Język postępowania kwalifikacyjnego, w tym rozmowy kwalifikacyjnej

Język polski lub języku angielskim. 

Wymagane dokumenty  

Osoba ubiegająca się o przyjęcie do Szkoły Doktorskiej rejestruje się w systemie IRK (Internetowa Rejestracja Kandydata) i składa dokumenty w formie elektronicznej.

Kandydat zobowiązany jest do:  

1) wypełnienia formularza rejestracyjnego i załączenia zdjęcia w wersji elektronicznej o wymiarach 20 mm x 25 mm w rozdzielczości co najmniej 300 dpi; 

2) określenia dyscypliny naukowej, w ramach której kandydat będzie przygotować rozprawę doktorską w szkoły doktorskiej; 

3) wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby rekrutacji; 

4) załączenia CV; 

5) załączenia listu motywacyjnego wraz ze wskazaniem dyscypliny naukowej, w której kandydat chciałby uzyskać stopień naukowy doktora; 

6) załączenia skanu odpisu dyplomu ukończenia studiów wyższych wraz z suplementem do dyplomu, potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji na poziomie 7. Polskiej Ramy Kwalifikacji, a w przypadku absolwentów z roku akademickiego 2024/2025, którym nie został wydany jeszcze dyplom, zaświadczenia o uzyskaniu kwalifikacji na poziomie 7. Polskiej Ramy Kwalifikacji wraz z informacją na temat przebiegu studiów, z zastrzeżeniem ust. 3; 

7) załączenia oświadczenia o udokumentowanych osiągnięciach oraz dokumentów potwierdzających te osiągnięcia (w przypadku dokumentów w języku innym niż polski i angielski należy dołączyć tłumaczenie); należy wskazać osiągnięcia podlegające ocenie:

      a) w liczbie do 3 – w przypadku osiągnięć naukowych;

      b) w liczbie do 3 – w przypadku innych osiągnięć - zgodnych z kryteriami, o których mowa w § 11. 

8) załączenia propozycji autorskiego projektu badawczego, a w przypadku rekrutacji w związku z realizacją projektu badawczego – autorskiej koncepcji realizacji projektu grantowego, wraz z bibliografią (do 8 stron standardowego maszynopisu, maks. 15 000 znaków ze spacjami);

 9) załączenia podania o przyjęcie do szkoły doktorskiej, pobranego z systemu IRK;   

10) wniesienia opłaty rekrutacyjnej.    

 

  Osoby, które uzyskały niezbędne wykształcenie poza terenem Rzeczypospolitej Polskiej, składają dodatkowo: 

       1) skan dokumentu poświadczającego wykształcenie – dyplom z suplementem studiów pierwszego stopnia (Bachelor degree) i dyplom z  suplementem studiów drugiego stopnia (MSc, MA) w języku oryginalnym i w poświadczonym tłumaczeniu na język angielski lub na język polski; 
       2) skan paszportu w przypadku cudzoziemców. 

Kryteria oceny

W postępowaniu rekrutacyjnym uwzględnia się:  

1) co najmniej bardzo dobrą lub równoważną ocenę z dyplomu studiów drugiego stopnia albo jednolitych magisterskich (5 pkt.); w przypadku kandydatów, którzy ubiegają się o przyjęcie na podstawie najwyższej jakości osiągnięć naukowych (np. przyznanie grantu w ramach konkursu „Perły Nauki”) kandydatowi przyznaje się 5 pkt.; 

2) ocenę maksimum trzech udokumentowanych osiągnięć naukowych kandydata, zgodnych ze szczegółowymi kryteriami osiągnięć kandydata, załączonych podczas elektronicznej rejestracji w systemie IRK; nie więcej niż 20 pkt.; 

3) inną udokumentowaną działalność kandydata, na podstawie wskazanych przez kandydata maksimum trzech osiągnięć zgodnych ze szczegółowymi kryteriami osiągnięć kandydata dla danej dyscypliny; nie więcej niż 5 pkt.; 

4) wynik rozmowy kwalifikacyjnej, przy czym zakres rozmowy kwalifikacyjnej obejmuje:

a) wiedzę oraz kompetencje kandydata istotne dla planowanych badań, w tym również właściwe dla wskazanej dyscypliny naukowej,

b) elementy metodologii badań właściwe dla wskazanej dyscypliny; za rozmowę kwalifikacyjną można otrzymać nie więcej niż 50 pkt.; maksymalny czas trwania rozmowy kwalifikacyjnej może wynieść 30 minut. 

5) ocenę przygotowanego na potrzeby rekrutacji projektu badawczego, a w przypadku rekrutacji w związku z realizacją projektu badawczego – autorskiej koncepcji realizacji projektu grantowego,(nie więcej niż 20 pkt.) ze szczególnym uwzględnieniem: 

a) umiejętności sformułowania celu badań oraz przedstawienia problemu badawczego;

b) oryginalności pomysłu badawczego oraz umiejętności doboru sposobu rozwiązania problemu badawczego; 

c) metodologii właściwej dla wskazanej dyscypliny; 

d) znajomości stanu badań wraz z podstawową bibliografią;

e) znaczenia projektu dla rozwoju wskazanej dyscypliny.   

Warunki przyjęcia do szkoły doktorskiej  

Maksymalna liczba punktów to 100 punktów. Warunkiem przyjęcia do szkoły doktorskiej jest znalezienie się na liście rankingowej, w obrębie limitu miejsc dla danej dyscypliny naukowej i uzyskania minimum 60 punktów z całości postępowania kwalifikacyjnego.  

Program kształcenia

Kształcenie w szkole doktorskiej trwa 8 semestrów. Kształcenie prowadzone jest na podstawie ramowego planu kształcenia oraz indywidualnego planu badawczego i kończy się złożeniem rozprawy doktorskiej.

Ramowy plan kształcenia w szkole doktorskiej obejmuje katalog modułów zajęć obowiązkowych, obowiązkowych do wyboru i fakultatywnych wraz z:

1)    określeniem ich harmonogramu

2)    sposobem ich realizacji

3)    weryfikacją efektów uczenia się.

Rozpoczęcie kształcenia w dniu 1 października 2025 roku. 

Promotorzy

Doktorant pracuje pod kierunkiem promotora lub promotorów albo promotora i promotora pomocniczego, którzy będą wyznaczeni w terminie 3 miesięcy od rozpoczęcia kształcenia w szkole doktorskiej.

Stypendia 

Wysokość stypendium wynosi 5000 PLN brutto-brutto do oceny śródokresowej.

Zasady rekrutacji do szkół doktorskich Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w roku akademickim 2025/2026 zgodnie z Uchwałą nr 46/2024/2025 Senatu UAM z dnia 27 stycznia 2025 r.