Efektywność odtwarzania miejsc lęgowych jako kompensacji przyrodniczej dla modernizacji zabudowy wiejskiej - dr hab. Zuzanna Rosin-Wójcik

Opis Szkoły

Szkoła Doktorska Nauk Przyrodniczych UAM proponuje kandydatom i kandydatkom kształcenie, w którym badania naukowe i nauka zgłębiane są zarówno w wymiarze międzynarodowym, jak i krajowym oraz regionalnym. Uczelnia stale aktualizuje i poszerza swoje programy badawcze i treści kształcenia, kładąc szczególny nacisk na ich interdyscyplinarny charakter.

Dyscyplina: nauki biologiczne

GRANT - NCN OPUS 2022/47/B/NZ8/02350

Opis projektu

Utrata różnorodności biologicznej obszarów rolniczych jest obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących ochrony przyrody w Europie i innych częściach świata. Intensyfikacja rolnictwa, która wiąże się z likwidowaniem nieproduktywnych siedlisk oraz obniżeniem wartości ekologicznej pól uprawnych uważana była dotąd za najważniejszą przyczynę tych negatywnych zmian. Jednakże, mimo imponującej liczby badań poświęconych temu tematowi oraz dynamicznego wdrażania programów rolno-środowiskowych, nadal obserwujemy znaczne spadki liczebności populacji ptaków, owadów zapylających i innych grup zwierząt. Jedną z przyczyn braku istotnych pozytywnych efektów tych działań może być ignorowanie wartości przyrodniczej obszarów wiejskich obejmujących osady ludzkie. Wsie i stare gospodarstwa rolne zostały niedawno opisane jako środowiska o wyjątkowo dużej różnorodności gatunków i liczebności ptaków. Z zabudową wiejską związanych jest wiele pospolitych gatunków ptaków krajobrazu rolniczego, np. wróbel, dymówka. Co zaskakujące, to właśnie pospolite gatunki ptaków wykazują najsilniejsze trendy spadkowe w Europie. Dzieje się tak ponieważ wsie w Europie i innych częściach świata ulegają obecnie dynamicznym przekształceniom w wyniku szybko postępującego rozwoju ekonomicznego, a także rosnących wymogów regulujących efektywność energetyczną budynków. Sektor mieszkalny znacząco przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych, stąd termomodernizacja budynków (m.in. wymiana dachu i docieplenie murów) jest kluczowym narzędziem walki z nadmiernym zużyciem energii w Unii Europejskiej. Zabiegi te wiążą się jednak z usuwaniem miejsc lęgowych w budynkach, co naraża gatunki związane z budynkami na dalsze spadki liczebności. Istnieje zatem konflikt pomiędzy dwoma celami zrównoważonego rozwoju, redukcją emisji gazów cieplarnianych i ochroną bioróżnorodności. Należy pilnie wdrożyć zabiegi kompensacyjne polegające na odtwarzaniu miejsc lęgowych w budynkach wyremontowanych i tworzeniu miejsc lęgowych w nowo powstałych budynkach. Nie przeprowadzono dotąd badań, które oszacowałyby efektywność odtwarzania miejsc lęgowych w budynkach wiejskich w sposób jednoznaczny, tj. oszacowały straty w bioróżnorodności związane z modernizacją oraz zyski związane z kompensacją straconych miejsc lęgowych, a także kontrolowały inne ważne czynniki i trendy zmian w czasie. Celem niniejszego projektu jest zbadanie efektów kompensacji przyrodniczej rekomendowanej dla minimalizowania negatywnego wpływu modernizacji wsi na bioróżnorodność ptaków. Poprzez zastosowanie zaawansowanej eksperymentalnej metody badań (1) przetestujemy wpływ tworzenia miejsc lęgowych (wieszania budek lęgowych na budynkach) na różnorodność ptaków we wsiach zmodernizowanych i na otaczających je polach, (2) określimy w jakim stopniu czynniki związane z zasobnością siedliska w pokarm i miejsca osłonięte decydują o efektywności zastosowanej kompensacji. Ponadto porównując nasze dane z 2017 z danymi zebranymi w ciągu czterech lat trwania projektu określimy jak proces modernizacji wsi (zmiany struktury wsi w czasie) wpływa na dynamikę populacji ptaków. Projekt ten dostarczy dowodów naukowych weryfikujących efektywność prostego i taniego zabiegu kompensacyjnego, mającego potencjał by znacząco zahamować spadek liczebności ptaków krajobrazu rolniczego. Badania te w sposób bezpośredni obejmują i łączą dwa niezbędne komponenty zrównoważonego rozwoju, bioróżnorodność i społeczeństwo.

Rekrutacja

Komisja Rekrutacyjna  

Harmonogram rekrutacji:

Opłata rekrutacyjna

Opłata rekrutacyjna do szkoły doktorskiej wynosi 300 zł.

Forma postępowania kwalifikacyjnego: jednoetapowa

Język postępowania kwalifikacyjnego, w tym rozmowy kwalifikacyjnej

Język polski lub języku angielskim. 

Wymagane dokumenty  

Osoba ubiegająca się o przyjęcie do Szkoły Doktorskiej rejestruje się w systemie IRK (Internetowa Rejestracja Kandydata) i składa dokumenty w formie elektronicznej.

Kandydat zobowiązany jest do:  

1) wypełnienia formularza rejestracyjnego i załączenia zdjęcia w wersji elektronicznej o wymiarach 20 mm x 25 mm w rozdzielczości co najmniej 300 dpi; 

2) określenia dyscypliny naukowej, w ramach której kandydat będzie przygotować rozprawę doktorską w szkoły doktorskiej; 

3) wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby rekrutacji; 

4) załączenia CV; 

5) załączenia listu motywacyjnego wraz ze wskazaniem dyscypliny naukowej, w której kandydat chciałby uzyskać stopień naukowy doktora; 

6) załączenia skanu odpisu dyplomu ukończenia studiów wyższych wraz z suplementem do dyplomu, potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji na poziomie 7. Polskiej Ramy Kwalifikacji, a w przypadku absolwentów z roku akademickiego 2024/2025, którym nie został wydany jeszcze dyplom, zaświadczenia o uzyskaniu kwalifikacji na poziomie 7. Polskiej Ramy Kwalifikacji wraz z informacją na temat przebiegu studiów, z zastrzeżeniem ust. 3; 

7) załączenia oświadczenia o udokumentowanych osiągnięciach oraz dokumentów potwierdzających te osiągnięcia (w przypadku dokumentów w języku innym niż polski i angielski należy dołączyć tłumaczenie); należy wskazać osiągnięcia podlegające ocenie:

      a) w liczbie do 3 – w przypadku osiągnięć naukowych;

      b) w liczbie do 3 – w przypadku innych osiągnięć - zgodnych z kryteriami, o których mowa w § 11. 

8) załączenia propozycji autorskiego projektu badawczego, a w przypadku rekrutacji w związku z realizacją projektu badawczego – autorskiej koncepcji realizacji projektu grantowego, wraz z bibliografią (do 8 stron standardowego maszynopisu, maks. 15 000 znaków ze spacjami);

 9) załączenia podania o przyjęcie do szkoły doktorskiej, pobranego z systemu IRK;   

10) wniesienia opłaty rekrutacyjnej.    

 

  Osoby, które uzyskały niezbędne wykształcenie poza terenem Rzeczypospolitej Polskiej, składają dodatkowo: 

       1) skan dokumentu poświadczającego wykształcenie – dyplom z suplementem studiów pierwszego stopnia (Bachelor degree) i dyplom z  suplementem studiów drugiego stopnia (MSc, MA) w języku oryginalnym i w poświadczonym tłumaczeniu na język angielski lub na język polski; 
       2) skan paszportu w przypadku cudzoziemców. 

Kryteria oceny

W postępowaniu rekrutacyjnym uwzględnia się:  

1) co najmniej bardzo dobrą lub równoważną ocenę z dyplomu studiów drugiego stopnia albo jednolitych magisterskich (5 pkt.); w przypadku kandydatów, którzy ubiegają się o przyjęcie na podstawie najwyższej jakości osiągnięć naukowych (np. przyznanie grantu w ramach konkursu „Perły Nauki”) kandydatowi przyznaje się 5 pkt.; 

2) ocenę maksimum trzech udokumentowanych osiągnięć naukowych kandydata, zgodnych ze szczegółowymi kryteriami osiągnięć kandydata, załączonych podczas elektronicznej rejestracji w systemie IRK; nie więcej niż 20 pkt.; 

3) inną udokumentowaną działalność kandydata, na podstawie wskazanych przez kandydata maksimum trzech osiągnięć zgodnych ze szczegółowymi kryteriami osiągnięć kandydata dla danej dyscypliny; nie więcej niż 5 pkt.; 

4) wynik rozmowy kwalifikacyjnej, przy czym zakres rozmowy kwalifikacyjnej obejmuje:

a) wiedzę oraz kompetencje kandydata istotne dla planowanych badań, w tym również właściwe dla wskazanej dyscypliny naukowej,

b) elementy metodologii badań właściwe dla wskazanej dyscypliny; za rozmowę kwalifikacyjną można otrzymać nie więcej niż 50 pkt.; maksymalny czas trwania rozmowy kwalifikacyjnej może wynieść 30 minut. 

5) ocenę przygotowanego na potrzeby rekrutacji projektu badawczego, a w przypadku rekrutacji w związku z realizacją projektu badawczego – autorskiej koncepcji realizacji projektu grantowego,(nie więcej niż 20 pkt.) ze szczególnym uwzględnieniem: 

a) umiejętności sformułowania celu badań oraz przedstawienia problemu badawczego;

b) oryginalności pomysłu badawczego oraz umiejętności doboru sposobu rozwiązania problemu badawczego; 

c) metodologii właściwej dla wskazanej dyscypliny; 

d) znajomości stanu badań wraz z podstawową bibliografią;

e) znaczenia projektu dla rozwoju wskazanej dyscypliny.   

Warunki przyjęcia do szkoły doktorskiej  

Maksymalna liczba punktów to 100 punktów. Warunkiem przyjęcia do szkoły doktorskiej jest znalezienie się na liście rankingowej, w obrębie limitu miejsc dla danej dyscypliny naukowej i uzyskania minimum 60 punktów z całości postępowania kwalifikacyjnego.  

Program kształcenia

Kształcenie w szkole doktorskiej trwa 8 semestrów. Kształcenie prowadzone jest na podstawie ramowego planu kształcenia oraz indywidualnego planu badawczego i kończy się złożeniem rozprawy doktorskiej.

Ramowy plan kształcenia w szkole doktorskiej obejmuje katalog modułów zajęć obowiązkowych, obowiązkowych do wyboru i fakultatywnych wraz z:

1)    określeniem ich harmonogramu

2)    sposobem ich realizacji

3)    weryfikacją efektów uczenia się.

Rozpoczęcie kształcenia w dniu 1 października 2025 roku. 

Promotorzy

Doktorant pracuje pod kierunkiem promotora lub promotorów albo promotora i promotora pomocniczego, którzy będą wyznaczeni w terminie 3 miesięcy od rozpoczęcia kształcenia w szkole doktorskiej.

Stypendia

Wysokość stypendium do oceny śródokresowej wynosi: 5000 pln,- zł (brutto-brutto), po ocenie śródokresowej wynosi 6259 pln (brutto-brutto).

Dodatek dla osób z niepełnosprawnościami: 1.040,07,-  zł brutto.