Geomorfologiczne skutki turystyki i rekreacji: Analiza ilościowa i monitorowanie degradacji szlaków turystycznych w obszarach górskich - kierownik projektu dr Aleksandra Tomczyk

Konkurs do projektu w ramach dodatkowej puli miejsc do Szkoły Doktorskiej Nauk Przyrodniczych UAM w dyscyplinie: nauki o Ziemi i środowisku

Opis projektu    

Motywacja: Górskie obszary chronione, takie jak parki narodowe czy krajobrazowe, często charakteryzują się bogatą bio- i georóżnorodnością oraz pięknymi krajobrazami. Znajdują się one pod rosnącą presją, aby chronić przyrodę, a jednocześnie zapewnić możliwości rekreacji, co często prowadzi do konfliktu interesów. Turystyka i rekreacja oddziałują korzystnie na jakość życia, więc wykluczenie odwiedzających z obszarów chronionych nie jest rozwiązaniem, które jest możliwe wszędzie. Do najważniejszych zadań podmiotów zarządzających obszarami chronionymi należy zatem efektywne zarządzanie ruchem turystycznym oraz zasobami przyrodniczymi i kulturowymi, tak aby użytkowanie turystyczno-rekreacyjne miało jak najmniejszy negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Jednak do tej pory niewiele uwagi poświęcono sposobom zbierania kompleksowych, ilościowych danych o skutkach antropopresji, które mogłyby zostać wykorzystane przez zarządzających dla opracowania priorytetów działań w celu minimalizacji konfliktów na linii ochrona przyrody – rekreacja. Tę lukę postaramy się uzupełnić dzięki realizacji naszego projektu. 

Cel badań: Szlaki turystyczne stanowią kluczowy element infrastruktury, który umożliwia odwiedzającym poruszanie się po terenach rekreacyjnych i uprawianie różnych aktywności, takich jak turystyka piesza, rowerowa, jazda konna. W ramach projektu opracujemy i przetestujemy nowe podejście metodyczne do kartowania i monitorowania obszarów górskich w celu uzyskania spójnych przestrzennie informacji o stanie szlaków turystycznych. Główne cele projektu to:

   Ilościowe określenie dynamiki rzeźby terenu w szczegółowej skali przestrzennej – osiągniemy to przez wykorzystanie teledetekcji naziemnej i lotniczej bliskiego zasięgu połączonej z bezpośrednimi pomiarami terenowymi i systemami informacji geograficznej (GIS). Dzięki temu będziemy mogli w sposób ilościowy ocenić zmiany krajobrazu powstałe na skutek różnych rodzajów bezpośredniej działalności człowieka (wędrówki piesze, jazda na rowerze, jazda konna, quady) oraz zdarzeń hydrometeorologicznych (np. intensywnych opadów); 

  Określenie roli czynników środowiskowych (topografia, geologia, lokalny klimat, rodzaj roślinności), menadżerskich (przebieg szlaku, lokalizacja szlaku) oraz związanych z użytkowaniem (poziom użytkowania, rodzaj użytkowania) na stan szlaków turystycznych przy pomocy uczenia maszynowego oraz korelacji i regresji; 

 Zbadanie, w jaki sposób przestrzenne wzorce zachowań turystów wpływają na stan szlaków poprzez wykorzystanie modelowania agentowego do klasyfikacji degradacji szlaków rekreacyjnych i modelowania erozji gleby. 

Metody: W projekcie opracujemy nowe podejście metodyczne pozwalające na analizę dynamiki krajobrazu w trzech wymiarach. Nasze podejście obejmuje rekonstrukcję 3D powierzchni szlaków turystycznych i ich otoczenia na podstawie zdjęć z bezzałogowych statków powietrznych (BSP, czyli dronów), w połączeniu z obrazami naziemnymi (dla zalesionych odcinków szlaków), które zostaną przetworzone fotogrametrycznie w celu uzyskania szczegółowych cyfrowych modeli wysokościowych. Dane ilościowe zostaną połączone z jakościowymi informacjami o zachowaniach odwiedzających, które zostaną zebrane za pomocą: geo-ankiet, lokalizatorów GPS oraz kamer poklatkowych.   

Oczekiwane wyniki: Z naukowego punktu widzenia najistotniejsze będzie lepsze zrozumienie kompromisów pomiędzy ochroną środowiska naturalnego a innymi czynnikami zewnętrznymi, w tym turystyką i rekreacją. W szerszym kontekście, nowe metody kartowania i monitorowania szlaków turystycznych pozwolą na lepsze rozpoznanie związków między bezpośrednim wpływem człowieka a dynamiką krajobrazu, co jest jednym z najważniejszych współcześnie zagadnień, nie tylko dla naukowców i polityków, ale także dla społeczeństwa.  

Szukamy kandydatów zainteresowanych turystyką i rekreacją, GIS, geomorfologią i teledetekcją. W momencie składania dokumentów kandydaci muszą posiadać tytuł magistra. Preferowane są udokumentowane umiejętności posługiwania się GIS. Dodatkowym atutem będzie posiadanie wiedzy z zakresu geomorfologii oraz wcześniejsze doświadczenie w badaniach terenowych. Poszukujemy osób zorganizowanych, które są w stanie pracować niezależnie, a jednocześnie wykazują się dobrymi umiejętnościami współpracy. Dzięki pracy w dynamicznym zespole badawczym będziesz mieć możliwość rozwoju swojej przyszłej kariery naukowej. W zależności od potrzeb i zainteresowań, oferujemy trening w zakresie GIS, BSP (drony), teledetekcji, pomiarów topograficznych i geomorfologii. Pomożemy Tobie w przygotowaniu wniosków grantowych i nawiązaniu współpracy z renomowanymi ośrodkami naukowymi w Polsce i za granicą. W projekcie zapewnione są środki na badania terenowe i kameralne oraz udział w konferencjach międzynarodowych i warsztatach. 

Zakres zadań doktorantki/doktoranta obejmuje: 

·       Zaprojektowanie i przeprowadzenie eksperymentu w celu zbadania zmian powierzchni szlaków wynikających z różnych typów i intensywności użytkowania

·         Pomoc w organizacji oraz udział w pracach terenowych, podczas których zbierane będą dane o stanie szlaków turystycznych

·         Przeprowadzenie analiz statystycznych czynników wpływających na stan szlaków

·         Klasyfikacja stopnia degradacji szlaków turystycznych na podstawie zebranych danych

·         Przygotowanie rozprawy doktorskiej

·         Pomoc w zarządzaniu danymi i metadanymi

Kierownik projektu:   dr Aleksandra Tomczyk – projekt OPUS-22 2021/43/B/ST10/00950 e-mail: alto@amu.edu.pl   

Komisja rekrutacyjna

1.    Dr Aleksandra Tomczyk – przewodnicząca

2.    Prof. UAM dr hab. Marek Ewertowski

3.    Prof. UAM dr hab. Leszek Kasprzak

4.    Prof. UAM dr hab. Jędrzej Wierzbicki

5.    Prof. UAM dr hab. Małgorzata Mazurek

6.    Mgr Paweł Kaczmarek - sekretarz

Harmonogram rekrutacji:

 
                        Przyjmowanie dokumentów: od 3 do 14 lipca 2023 r.

                        Postępowanie rekrutacyjne: od 1 do 28 lipca 2023 r.
 
                        Ogłoszenie listy zakwalifikowanych do przyjęcia: 11 sierpnia 2023 r
 
                    Złożenie dokumentów w wersji papierowej: od 1 do 29 września 2023 r. 

Opłata rekrutacyjna

Opłata rekrutacyjna do szkoły doktorskiej wynosi 300 zł.

Forma postępowania kwalifikacyjnego

Język postępowania kwalifikacyjnego, w tym rozmowy kwalifikacyjnej

Język polski lub języku angielskim. 

Wymagane dokumenty  

Osoba ubiegająca się o przyjęcie do szkoły doktorskiej rejestruje się w systemie IRK (Internetowa Rejestracja Kandydatów) i składa dokumenty w formie elektronicznej.

 Kandydaci zobowiązani są do:

1)     wypełnienia formularza rejestracyjnego i załączenia zdjęcia w wersji elektronicznej o wymiarach 20 mm x 25 mm w rozdzielczości co najmniej 300 dpi;

2)     określenia dyscypliny naukowej, w której kandydat będzie odbywał kształcenie w szkole doktorskiej;

3)     wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby rekrutacji;

4)     wprowadzenia wyników z egzaminów dyplomowych;

5)     załączenia CV;

6)     załączenia skanu listu motywacyjnego podpisanego odręcznie wraz ze wskazaniem dyscypliny naukowej, w której kandydat chciałby uzyskać stopień naukowy doktora;

7)     załączenia skanu odpisu dyplomu ukończenia studiów wyższych, potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji na poziomie 7. Polskiej Ramy Kwalifikacji, a w przypadku absolwentów z roku akademickiego 2022/2023, którym nie został wydany jeszcze dyplom, zaświadczenia o uzyskaniu kwalifikacji na poziomie 7. Polskiej Ramy Kwalifikacji. W przypadku kandydatów, którzy ubiegają się o przyjęcie do szkoły doktorskiej na podstawie najwyższej jakości osiągnięć naukowych wymagany jest odpowiednio: dla absolwentów studiów pierwszego stopnia dyplom ukończenia tych studiów wraz z suplementem a dla studentów po ukończonym 3 roku jednolitych studiów magisterskich zaświadczenie o uzyskanej średniej studiów z lat 1-3 wraz z kartą przebiegu studiów;

8)     załączenia skanu podpisanego odręcznie oświadczenia o niepodjęciu kształcenia w innej szkole doktorskiej oraz o nieposiadaniu stopnia doktora;

9)     załączenia skanu podpisanego odręcznie oświadczenia o udokumentowanych osiągnięciach oraz dokumentów potwierdzających te osiągnięcia – należy wskazać osiągnięcia podlegające ocenie:

a)  w liczbie do 3 – w przypadku osiągnięć naukowych;

b)  w liczbie do 3 – w przypadku innych osiągnięć;

10) załączenia skanu podpisanej odręcznie propozycji autorskiego projektu badawczego a w przypadku rekrutacji w związku z realizacją projektu badawczego – autorskiej koncepcji realizacji projektu grantowego, wraz z bibliografią (do 8 stron standardowego maszynopisu, maks. 15 000 znaków ze spacjami);

11) załączenia skanu pobranego z systemu IRK podpisanego odręcznie podania o przyjęcie do szkoły doktorskiej;

       12) wniesienia opłaty rekrutacyjnej. 

  Osoby, które uzyskały niezbędne wykształcenie poza terenem Rzeczypospolitej Polskiej, składają dodatkowo:   

• potwierdzoną za zgodność z oryginałem kserokopię dokumentu poświadczającego wykształcenie – dyplom z suplementem studiów pierwszego stopnia (Bachelor degree) i dyplom z suplementem studiów drugiego stopnia (MSc, MA) w języku oryginalnym i w poświadczonym tłumaczeniu na język angielski lub na język polski;

• kserokopię paszportu.

Kryteria oceny

W postępowaniu rekrutacyjnym uwzględnia się:

 1)   ocenę z dyplomu studiów drugiego stopnia, jednolitych magisterskich, nie więcej niż 10 pkt; w przypadku kandydatów, którzy ubiegają się o przyjęcie na podstawie najwyższej jakości osiągnięć naukowych („Perły Nauki”), 10 pkt;

 2)   ocenę dotychczasowej aktywności naukowej oraz osiągnięć naukowych kandydata; kandydat wskazuje do oceny maksymalnie trzy udokumentowane osiągnięcia naukowe, zgodne z kryteriami osiągnięć kandydata przyjętymi przez komisję rekrutacyjną dla danej dyscypliny; nie więcej niż 15 pkt;

 3)     inną udokumentowaną działalność kandydata, na podstawie wskazanych przez kandydata maksimum trzech osiągnięć zgodnych z kryteriami osiągnięć kandydata przyjętymi przez komisję rekrutacyjną dla danej dyscypliny, nie więcej niż 5 pkt;

 4)     wynik rozmowy kwalifikacyjnej, przy czym zakres rozmowy kwalifikacyjnej obejmuje:

 a)     wiedzę oraz kompetencje kandydata istotne dla planowanych badań oraz właściwe dla wskazanej dyscypliny naukowej,

 b)     elementy metodologii badań właściwe dla wskazanej dyscypliny.

 Za rozmowę kwalifikacyjną można otrzymać nie więcej niż 50 pkt; maksymalny czas trwania rozmowy kwalifikacyjnej może wynieść 30 minut.

 5)     ocenę przygotowanego na potrzeby rekrutacji projektu badawczego (nie więcej niż 20 pkt), ze szczególnym uwzględnieniem:

 a)     umiejętności sformułowania celu badań oraz przedstawienia problemu badawczego;

 b)     pomysłu badawczego oraz umiejętności zaproponowania sposobu rozwiązania;

 c)     metodologii właściwej dla wskazanej dyscypliny;

 d)     znajomości stanu badań wraz z podstawową bibliografią.

Warunki przyjęcia do szkoły doktorskiej

Maksymalna liczba punktów to 100 punktów. Warunkiem przyjęcia do szkoły doktorskiej jest znalezienie się na liście rankingowej, w obrębie limitu miejsc dla danej dyscypliny naukowej i uzyskania minimum 60 punktów z całości postępowania kwalifikacyjnego.

Program kształcenia

Kształcenie w szkole doktorskiej trwa 8 semestrów. Kształcenie  prowadzone jest na podstawie ramowego planu kształcenia oraz indywidualnego planu badawczego i kończy się złożeniem rozprawy doktorskiej.

Ramowy plan kształcenia  w szkole doktorskiej obejmuje katalog modułów zajęć obowiązkowych, obowiązkowych do wyboru i fakultatywnych wraz z:

1)    określeniem ich harmonogramu

2)    sposobem ich realizacji

3)    weryfikacją efektów uczenia się.

Rozpoczęcie kształcenia w dniu 1 października 2023 roku. 

Promotorzy

Doktorant pracuje pod kierunkiem promotora lub promotorów albo promotora i promotora pomocniczego, którzy będą wyznaczeni w terminie 3 miesięcy od rozpoczęcia kształcenia w szkole doktorskiej.

Stypendia

Wysokość stypendium: 5000 PLN brutto.

Zasady rekrutacji do szkół doktorskich Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w roku akademickim 2023/2024 zgodnie z Uchwałą nr 287/2022/2023  Senatu UAM z dnia 30 stycznia 2023 r.