Konkurs do projektu w ramach dodatkowej puli miejsc do Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UAM w dyscyplinie: nauki o kulturze i religii

Opis projektu  

Celem projektu jest etnograficzne zbadanie i antropologiczna interpretacja zjawiska prywatnego goszczenia osób uciekających przed pełnoskalową wojną w Ukrainie do Polski w kontekście tzw.  refugee sponsorship. Goszczenie osób uchodźczych będzie analizowane jako forma codziennego humanitaryzmu (Richey 2018) przez pryzmat „spotkań ponad różnicą” (Tsing 2005, Bloch 2021) w najbardziej intymnej przestrzeni prywatnych domów. 

Mieszkańcy/ki Polski, którzy często nie mieli żadnego doświadczenia aktywistycznego ani kompetencji międzykulturowych, spontanicznie przyjęli do swoich domów setki tysięcy osób uciekających z Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Jest to zjawisko bezprecedensowe, biorąc pod uwagę wcześniejszy, raczej niechętny stosunek polskiego społeczeństwa, będący efektem antyuchodźczego dyskursu konstruowanego po 2015 roku. Odpowiedź na pytania kto gościł kogo, dlaczego, w jaki sposób, przez jaki czas oraz jakie wyzwania i pozytywne skutki przyniosły obu stronom te spotkania, jest tym ważniejsza w kontekście toczącej się dyskusji na temat możliwości, jakie daje idea refugee sponsorship. Polega ona na goszczeniu indywidulanych osób i rodzin uchodźczych przez osoby lub społeczności ze społeczeństwa przyjmującego i jest przedstawiana jako alternatywa dla bardziej klasycznych rozwiązań, zwłaszcza zbiorowego zakwaterowania. Taka forma przyjmowania angażuje bezpośrednio członków/inie społeczeństw przyjmujących i od samego początku inicjuje proces integracji poprzez nawiązywanie bliskich, interpersonalnych relacji pomiędzy gospodarzami a uchodźcami. 

Idea refugee sponsorship została zainicjowana pod koniec lat 70. w Kanadzie, ale dopiero od niedawna jest wprowadzana w Europie, przede wszystkim pod postacią programów pilotażowych skierowanych do osób uciekających z Syrii po 2015 roku. W rezultacie badania nad tym rozwiązaniem w kontekście europejskim są stosunkowo nowe i często przybierają formę krótkich raportów. W tym kontekście zakrojone na szeroką skalę i oddolne prywatne goszczenie osób uchodźczych, które miało miejsce w Polsce po 24 lutego 2022 roku, domaga się naukowego oglądu. Niewiele wiemy o tym, co działo się w prywatnych przestrzeniach domów, które stały się schronieniem dla osób z Ukrainy, zwłaszcza poza dużymi miastami – w miasteczkach i we wioskach. Dogłębny wgląd w te doświadczenia jest tym bardziej istotny, że Unia Europejska planuje wypracowanie europejskiego modelu refugee sponsorship, a UNHCR wezwał państwa do tworzenia takich programów. Konieczne jest zatem krytyczne przyjrzenie się alternatywnym formom przyjmowania osób uchodźczych wykraczającym poza zbiorowe zakwaterowanie, zwłaszcza że przestrzenne rozmieszczenie uchodźców w społeczeństwie przyjmującym uważane jest przez badaczy/ki za kluczowy czynnik sprzyjający integracji.

Trzy główne pytania badawcze, na które projekt ma odpowiedzieć, to: 1) czego możemy się dowiedzieć o codziennym humanitaryzmie pod postacią nieformalnego refugee sponsorship dzięki tej zakrojonej na szeroką skalę gościnności?; 2) czy doświadczenie prywatnego goszczenia osób z doświadczeniem uchodźczym ma potencjał budowania solidarności pomimo reżimów mobilności i dyskursów uinniania, jakie te reżimy generują, a jeśli tak, to w jakich okolicznościach?; 3) czy takie spotkania ponad różnicami narodowymi, kulturowymi i społeczno-ekonomicznymi mogą skutkować znaczącymi, satysfakcjonującymi relacjami między osobami uchodźczymi a członkami/iniami społeczeństwa przyjmującego? 

Odpowiedzi na te pytania będą poszukiwane przy pomocy analitycznych kategorii solidarności (Tyerman 2022), towarzyskości i bycia razem (Nowicka, Vertovec 2014), wzajemności (Heins, Unrau 2018), gościnności i wrogości (Rancew-Sikora 2021), selektywnej empatii (Cantat 2022), wypalenia współczucia (Simsa 2017) i paternalizmu (Barnett 2011) w kontekście reżimów mobilności, które tworzą pożądanych („idealne ofiary”) i niechcianych uchodźców (Buchowski 2020).

Dane do projektu zostaną zebrane w trakcie szeroko zakrojonych, 32-miesięcznych etnograficznych badań terenowych prowadzonych w sześciu miejscowościach – dwóch miastach, dwóch miasteczkach i dwóch wsiach – w zachodniej Polsce, która wcześniej prawie nie miała do czynienia z uchodźcami/czyniami. W badaniach wezmą udział trzy grupy: osoby, które gościły u siebie uchodźców/czynie, goszczeni uchodźcy/czynie oraz przedstawiciele/kli lokalnych władz, instytucji i organizacji pozarządowych, które wspierały (lub nie) goszczenie osób uchodźczych w prywatnych domach. 

Opis zadań 

• ·         krytyczny przegląd literatury dot. tematyki projektu (w tym w języku angielskim)

• ·         przeprowadzenie 10-miesięcznych etnograficznych badań terenowych w dwóch wioskach lub miasteczkach w zachodniej Polsce na temat prywatnego goszczenia osób uchodźczych z Ukrainy z udziałem grup wskazanych w opisie projektu (znaczną część osób uczestniczących w badaniu będą stanowiły kobiety); wybór lokalizacji zostanie dokonany we współpracy z kierowniczką projektu/promotorką 

• ·         prowadzenie dziennika z badań terenowych 

• ·         transkrypcja zrealizowanych wywiadów i kodowanie tematyczne tychże transkrypcji wywiadów 

• ·         analiza zebranych danych 

• ·         upowszechnianie wyników badań poprzez udział w konferencjach

• ·         napisanie i opublikowanie co najmniej jednego artykułu w recenzowanym czasopiśmie

• ·         napisanie rozprawy doktorskiej do zakończenia realizacji projektu 

• ·         napisanie 8 krótkich tekstów popularyzujących wyniki badań (w nurcie flash ethngraphy) 

• ·         prowadzenie strony internetowej projektu 

• ·         aktywny udział w seminariach, szkoleniach i spotkaniach zespołu projektowego 

Wymagania 

• ·         tytuł zawodowy magistra w dyscyplinie etnologia (preferowane) lub dyscyplinach pokrewnych

•           zainteresowanie studiami uchodźczymi/migracyjnymi/mobilnościowymi, szczególnie w perspektywie antropologicznej (udokumentowane badaniami, wystąpieniami konferencyjnymi, publikacjami i/lub zrealizowanymi kursami) 
  

• ·         doświadczenie w prowadzeniu etnograficznych badań terenowych 

• ·         umiejętność płynnej komunikacji pisemnej i ustnej w języku polskim i angielskim; znajomość języka ukraińskiego i/lub rosyjskiego będzie dodatkowym atutem 

• ·         umiejętność́ obsługi oprogramowania komputerowego umożliwiająca przygotowywanie dokumentów tekstowo-graficznych (tekst naukowy, prezentacja ustna, poster, materiały na stronę internetową): programy Microsoft Word, Powerpoint, Excel, programy bibliograficzne itp. 

• ·         umiejętność pracy samodzielnej i w zespole, wysoki poziom motywacji, terminowość, odpowiedzialność.

W razie pytań lub wątpliwości, zalecany jest kontakt z kierowniczką projektu pod adresem: nbloch@amu.edu.pl. 

Komisja rekrutacyjna 

               1.      Prof. UAM dra hab. Natalia Bloch – przewodnicząca Komisji

                  2.      Prof. dr hab. Michał Buchowski 

                  3.      Prof. UAM dra hab. Izabella Main 

                  4.      Prof. UAM dr hab. Zbigniew Szmyt                  

                  5.      Dr Robert Rydzewski 

                  6.      Justyna Szczepanowska – sekretarzyni. 

Harmonogram rekrutacji 

• ·         przyjmowanie dokumentów wraz z rejestracją w systemie IRK: od 12 stycznia do 5 lutego 2024 r. 

• ·         rozmowa kwalifikacyjna: 12 lutego 2024 r.  

• ·         ogłoszenie wyników: 16 lutego 2024 r. 

• ·         złożenie oryginałów dokumentów: od 17 do 28 lutego 2024 r. 

• ·         wpis na listę doktorantów szkoły (rozpoczęcie studiów doktoranckich): 1 marca 2024 r.  

Opłata rekrutacyjna 

Opłata rekrutacyjna do Szkoły Doktorskiej wynosi 300 PLN.   

Forma postępowania kwalifikacyjnego 

Postępowanie kwalifikacyjne jednoetapowe składające się z oceny projektu badawczego, osiągnięć naukowych i innych kandydata/ki oraz uwzględnienia oceny z dyplomu studiów drugiego stopnia lub jednolitych magisterskich (maksymalna liczba 50 pkt.) oraz rozmowy rekrutacyjnej (maksymalna liczba 50 pkt).  

Tryb rozmowy rekrutacyjnej: 

Online, za pośrednictwem platformy MS Teams. Kandydat/tka musi zapewnić sobie możliwość połączenia zarówno dźwiękowego, jak i z wizją. Jeżeli warunki te nie będą spełnione, osoba nie zostanie dopuszczona do rozmowy rekrutacyjnej. 

Język postępowania kwalifikacyjnego, w tym rozmowy rekrutacyjnej 

Język polski. Część rozmowy może być przeprowadzona po angielsku. 

Wymagane dokumenty  

Osoba ubiegająca się o przyjęcie do szkoły doktorskiej rejestruje się w systemie IRK (Internetowa Rejestracja Kandydatów) i składa dokumenty w formie elektronicznej.

   Kandydaci zobowiązani są do:

1)     wypełnienia formularza rejestracyjnego i załączenia zdjęcia w wersji elektronicznej o wymiarach 20 mm x 25 mm w rozdzielczości co najmniej 300 dpi;

2)     określenia dyscypliny naukowej, w której kandydat będzie odbywał kształcenie w szkole doktorskiej;

3)     wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby rekrutacji;

4)     wprowadzenia wyników z egzaminów dyplomowych;

5)     załączenia CV;

6)    załączenia skanu listu motywacyjnego podpisanego odręcznie wraz ze wskazaniem dyscypliny naukowej, w której kandydat chciałby uzyskać stopień naukowy doktora;

7)   załączenia skanu odpisu dyplomu ukończenia studiów wyższych, potwierdzający uzyskanie kwalifikacji drugiego stopnia; w przypadku kandydatów, którzy ubiegają się o przyjęcie do szkoły doktorskiej na podstawie najwyższej jakości osiągnięć naukowych (np. laureatów „Diamentowego Grantu” czy „Pereł Nauki”) wymagany jest odpowiednio: dla absolwentów studiów pierwszego stopnia dyplom ukończenia tych studiów wraz z suplementem, a dla studentów po ukończonym 3 roku jednolitych studiów magisterskich zaświadczenie o uzyskanej średniej studiów z lat 1-3 wraz z kartą przebiegu studiów;

8)     załączenia skanu podpisanego odręcznie oświadczenia o niepodjęciu kształcenia w innej szkole doktorskiej oraz o nieposiadaniu stopnia doktora;

9)   załączenia skanu podpisanego odręcznie oświadczenia o udokumentowanych osiągnięciach oraz dokumentów potwierdzających te osiągnięcia – należy wskazać osiągnięcia podlegające ocenie:

a)  w liczbie do 3 – w przypadku osiągnięć naukowych;

b)  w liczbie do 3 – w przypadku innych osiągnięć

10)  załączenia skanu podpisanej odręcznie propozycji autorskiej koncepcji realizacji projektu grantowego, wraz z bibliografią (do 8 stron standardowego maszynopisu, maks. 15 000 znaków ze spacjami);

11)  załączenia skanu pobranego z systemu IRK podpisanego odręcznie podania o przyjęcie do szkoły doktorskiej;

12)  wniesienia opłaty rekrutacyjnej.

  Osoby, które uzyskały niezbędne wykształcenie poza terenem Rzeczypospolitej Polskiej, składają dodatkowo:  

• potwierdzoną za zgodność z oryginałem kserokopię dokumentu poświadczającego wykształcenie – dyplom z suplementem studiów pierwszego stopnia (Bachelor degree) i dyplom z suplementem studiów drugiego stopnia (MSc, MA) w języku oryginalnym i w poświadczonym tłumaczeniu na język angielski lub na język polski;

• kserokopię paszportu.

Kryteria oceny

W postępowaniu rekrutacyjnym uwzględnia się:

 1)   ocenę z dyplomu studiów drugiego stopnia, jednolitych magisterskich, nie więcej niż 10 pkt; w przypadku kandydatów, którzy ubiegają się o   przyjęcie na podstawie najwyższej jakości osiągnięć naukowych ("Diamentowy Grant", „Perły Nauki”), 10 pkt;

 2)   ocenę dotychczasowej aktywności naukowej oraz osiągnięć naukowych kandydata; kandydat wskazuje do oceny maksymalnie trzy udokumentowane osiągnięcia naukowe, zgodne z kryteriami osiągnięć kandydata przyjętymi przez komisję rekrutacyjną dla danej dyscypliny; nie więcej niż 15 pkt;

 3)   inną udokumentowaną działalność kandydata, na podstawie wskazanych przez kandydata maksimum trzech osiągnięć zgodnych z kryteriami osiągnięć kandydata przyjętymi przez komisję rekrutacyjną dla danej dyscypliny, nie więcej niż 5 pkt;

 4)   wynik rozmowy kwalifikacyjnej, przy czym zakres rozmowy kwalifikacyjnej obejmuje:

 a)     wiedzę oraz kompetencje kandydata istotne dla planowanych badań oraz właściwe dla wskazanej dyscypliny naukowej,

 b)     elementy metodologii badań właściwe dla wskazanej dyscypliny.

 Za rozmowę kwalifikacyjną można otrzymać nie więcej niż 50 pkt; maksymalny czas trwania rozmowy kwalifikacyjnej może wynieść 30 minut.

 5)     ocenę przygotowanego na potrzeby rekrutacji projektu badawczego (nie więcej niż 20 pkt), ze szczególnym uwzględnieniem:

 a)     umiejętności sformułowania celu badań oraz przedstawienia problemu badawczego;

 b)     pomysłu badawczego oraz umiejętności zaproponowania sposobu rozwiązania;

                 c)     metodologii właściwej dla wskazanej dyscypliny; 

                 d)     znajomości stanu badań wraz z podstawową bibliografią.  

Warunki przyjęcia do szkoły doktorskiej

Maksymalna liczba punktów to 100 punktów. Warunkiem przyjęcia do szkoły doktorskiej jest znalezienie się na liście rankingowej, w obrębie limitu miejsc dla danej dyscypliny naukowej i uzyskania minimum 60 punktów z całości postępowania kwalifikacyjnego.

Program kształcenia

Kształcenie w szkole doktorskiej w trybie stacjonarnym trwa 8 semestrów. Kształcenie prowadzone jest na podstawie ramowego planu kształcenia oraz indywidualnego planu badawczego i kończy się złożeniem rozprawy doktorskiej.

Ramowy plan kształcenia  w szkole doktorskiej obejmuje katalog modułów zajęć obowiązkowych, obowiązkowych do wyboru i fakultatywnych wraz z:

Promotorzy

Doktorant pracuje pod kierunkiem promotora lub promotorów albo promotora i promotora pomocniczego, którzy będą wyznaczeni w terminie 3 miesięcy od rozpoczęcia kształcenia w szkole doktorskiej. 

Stypendium 

Stypendium w wysokości 5000 PLN brutto zostanie przyznane na okres 48 miesięcy.

Zasady rekrutacji do szkół doktorskich Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w roku akademickim 2023/2024 zgodnie z Uchwałą nr 287/2022/2023  Senatu UAM z dnia 30 stycznia 2023 r.